Het innovatiepotentieel bij zorgprofessionals is enorm. Ideeën voor verbetering en kansen die vanuit de werkvloer omhoog komen zorgen voor echte, duurzame vooruitgang. Juist als deze ideeën aangedragen worden door zorgverleners die het dichtst op de cliënt staan en het beste weten wat er speelt. Tijd om dit potentieel aan te boren! Naar mijn idee een belangrijk onderdeel van ondernemende vaardigheden; voor de zorgprofessional nu maar zeker in de toekomst onmisbaar.
Leestijd: 4,5 minuut
Technologische vs Sociale innovatie
Als het om innovatie in de zorg gaat lijkt het al snel te gaan over technologische innovatie. Robotisering, VR, eHealth…allemaal aansprekende voorbeelden van veelbelovende technologieën. Dit terwijl juist sociale innovatie veel meer aandacht verdient: uit onderzoek van onder andere de Erasmus Universiteit blijkt dat innovatiesucces in Nederland voor een kwart uit technologische innovaties bestaat en voor driekwart uit sociale innovatie. Bij die laatste vorm van innovatie gaat het veel meer om bijvoorbeeld vaardigheden van professionals, werkprocessen en de organisatie van de zorg. Zonder aandacht te geven aan zaken als de werkprocessen of behoeften van medewerker en cliënt is een technologische innovatie gedoemd te mislukken. Technologie is een middel en niet een doel op zich, voorbeelden van succesvolle innovaties nemen het probleem als vertrekpunt en niet de techniek. Aandacht voor sociale innovatie dus.
Employee Driven Innovation
Zaak dus om te innoveren vanuit de praktijk, vanuit de behoeften in het werkveld. Veel meer market pull dan technology push dus. Succesvolle innovatie start bij het signaleren van problemen en ontstaat door goede ideeën vanuit de medewerkers in de dagelijkse praktijk. Employee driven innovation noemen we dit met een mooi woord. Bedrijven en organisaties in elke bedrijfstak zoeken naar manieren om dit echt goed van de grond te krijgen. Hoe benut ik als organisatie het innovatiepotentieel van mijn medewerkers? Want met het ophangen van een ideeënbus alleen kom je er niet. In de zorg is dit een nog grotere uitdaging. Dit heeft met een aantal factoren te maken. Zo zijn professionals in de zorg vaak echte doeners die vooral, logisch natuurlijk, zorgen voor anderen. Het spotten van kansen en hier ook echt iets mee doen is dan al snel iets dat buiten het takenpakket ligt en vraagt daarnaast om andere vaardigheden. De hoge werkdruk in de zorg, focus op controle en verantwoording helpen hierbij ook niet. Om employee driven innovation echt van de grond te krijgen is het van belang dat medewerkers gesteund worden en ruimte krijgen vanuit de organisatie.
Ondernemende vaardigheden
Het is tijd om te investeren in onbenut potentieel. Ik ben ervan overtuigd dat het aan goede ideeën niet ontbreekt bij zorgprofessionals en dat de zorgverleners zelf de sleutel tot duurzame innovatie zijn. Juist omdat een kans of oplossing echt vanuit de praktijk aangedragen wordt. In plaats van een innovatie die door het bestuur aangeschaft wordt aan het eind van het jaar omdat er nog geld in het innovatiepotje zat. Maar dan is het wel zaak om de zorgprofessional de benodigde vaardigheden aan te leren om kansen te spotten én hier opvolging aan te geven. Naar mijn idee hoort dit bij ondernemend gedrag en bij de professionele identiteit van een zorgprofessional.
Business case
Hoe ga ik als zorgprofessional nu te werk als ik ergens tegenaan loop of een kans op verbetering zie? Naar mijn inzien is het opstellen van een businesscase als beslissingsondersteunend instrument na het spotten van een kans tot verbetering cruciaal. Zonder positieve businesscase geen project zou de stelregel moeten zijn. Geen businesscase, geen pilot. Helaas is dit in de zorg nog geen gewoongoed. Veel pilots starten zonder duidelijke go/no go beslissing op basis van een weloverwogen businesscase. Stap 1 zou altijd een uitgeschreven en doorberekende businesscase moeten zijn. Hieronder 9 essentiële aandachtspunten bij het schrijven van een businesscase. Op basis hiervan kan een Go/No Go beslissing genomen worden voor de pilot.
De Zorgprofessional
Terug naar de zorgprofessional. Moet die dan een complete businesscase gaan schrijven? Zeker niet! Dit hoeft ook helemaal niet, de zorgprofessional verleent bovenal zorg. En heeft het naast deze kerntaak al druk genoeg met randzaken als administratie en verantwoording. Mijn pleidooi is wel dat de zorgprofessional essentieel is als initiator. Juist om kansen te zien, problemen te signaleren om hier volgens proactief een actie aan te koppelen. Al is het maar het aankaarten bij een collega of leidinggevende. Dit kan de aanzet zijn om samen met bijvoorbeeld innovatie specialisten of adviseurs naar een businesscase toe te werken.
Maar zonder deze eerste belangrijke stap van de zorgprofessional komt het überhaupt nooit tot een businesscase en blijven kansen onbenut. Wat mij betreft is dit het startpunt voor employee driven innovation.
Om hier laagdrempelig mee te starten, zonder een complete businesscase te verwachten, kan je als zorgprofessional de onderstaande vragen stellen. Dus loop je tegen een probleem aan en zie je een kans voor verbetering:
- Bedenk voor wie dit een probleem of kans is. Voor jou als zorgverlener, voor de patiënt en/of mantelzorger? En probeer eens een stap verder te denken. Is dit voor je werkgever en bijvoorbeeld de zorgverzekeraar ook interessant?
- Hoe groot is het probleem of de kans? Leeft dit alleen bij jou of ook bij je collega’s en cliënten? Probeer dit na te gaan, ga het gesprek aan.
- Welke mensen in je organisatie zouden je kunnen helpen om het probleem of de kans te ontdekken? Wie heb je hiervoor nodig?
- Welk resultaat verwacht je als het probleem opgelost is of het idee doorgevoerd? Betere zorg voor de patiënt, tijdswinst of bijvoorbeeld lagere zorgkosten?
- Denk eens na over de hele keten en het proces van de cliënt. Wat is het gevolg voor andere afdelingen of zorgverleners als het probleem wordt opgelost of het idee wordt doorgevoerd?
Het signaleren van kansen en hier proactief op handelen is cruciaal om tot employee driven innovation te komen en het innovatiepotentieel van de zorgprofessional te benutten. Ik geloof dit de sleutel is tot duurzame verbetering. Veel meer dan kant-en-klare oplossingen die aangedragen worden van hogerhand. Maar dan is het wel zaak de zorgprofessional de juiste tools in handen te geven. Zodat er niet een extra taak bij het overvolle pakket aan werkzaamheden komt maar het een integraal onderdeel wordt van het beroepsprofiel van de zorgprofessional. Een professional die ondernemend gedrag vertoont en de belangrijke eerste aanzet geeft tot verbetering.
Zorgpionier biedt trainingen gericht op het ontwikkelen van ondernemende vaardigheden van zorgprofessionals. Kijk op Zorgpionier.nl of mail naar pim@zorgpionier.nl.
