Google eens op ‘innovatie’ & ‘zorg’ en je krijgt de mooiste voorbeelden van slimme en aansprekende technologische innovaties. Van domotica, sensoren tot digitale zorg op afstand. Ook in het gesprek over zorginnovatie gaat het al snel en vaak over technologie. Dat er enorme potentie en noodzaak zit in deze technologische en digitale tools is duidelijk, juist om de enorme zorgvraag in toekomst aan te kunnen.
MAAR…zoals ik in mijn trainingen en coaching blijf herhalen, focus op technologie (vooral in het begin van een innovatieproces) legt al snel de nadruk op de oplossing. Met het gevaar om aanbodgericht te gaan innoveren in plaats van juist vraaggericht. Met vraaggericht innoveren bedoel ik echt innoveren vanuit de belevingswereld en problemen/behoeften van cliënt en medewerker. Want alleen dan kom je tot duurzame oplossingen die door iedereen gedragen worden.
Innoveren vanuit inlevingsvermogen zorgt ervoor dat onuitgesproken behoeften helder worden. Wil je innoveren, dan moet je je kunnen inleven in de eindgebruiker. Of dit nu een cliënt of zorgprofessional is. Empathie dus!
”"Empathie is de kunst je te kunnen verplaatsen in de ander. En daardoor hun gevoelens en standpunten te begrijpen en je in je handelen daardoor te laten leiden"
EMPATHIE IS DE MOTOR VAN INNOVATIE!
Innoveren is wat mij betreft veel meer empathie dan technologie. Empathie als motor van innovatie, aldus Jeff Gaspersz (hoogleraar Innovatie bij Nyenrode).
Design Thinking
Een methode om te innoveren die empathie centraal zet en als startpunt neemt is Design Thinking. Wat mij betreft een perfecte methode om met verbetering en vernieuwing aan de slag te gaan in de zorg. Vooral als het gaat om de eerste stappen van het innovatie proces. Design Thinking is als methode populair geworden vanuit de ontwerpershoek en is als innovatiemethode ook erg waardevol gebleken. Maar waarom zijn Design Thinking als methode en empathie als uitgangspunt zo geschikt voor de zorg?
Reden 1. Empathiegedreven innovatie.
Juist de zorgverlener kan zich als geen ander inleven in de cliënt en is dus onmisbaar als het gaat om innovatie. En laat empathie nu net een kernwaarde zijn die voor iedere zorgprofessional bovenaan het lijstje staat, of in ieder geval zou moeten staan. Juist in de zorg is het belangrijk om je goed in te leven in de situatie en eindgebruiker. Of dit nu de cliënt, mantelzorger of medewerker zelf is. Vooral ook om die onuitgesproken behoeften boven tafel te krijgen.
Echte, succesvolle innovators (onafhankelijk van welke branche ze actief zijn overigens) blinken uit in empathie: de manier waarop ze hebben achterhaald wat mensen drijft. En welke functionele, emotionele en sociale behoeftes de gebruiker heeft en hoe je daar met een mooie oplossing op inspeelt.
Reden 2. Innovatie vanuit de werkvloer, met de professional als vertrekpunt.
Met Design Thinking, waarbij empathie stap 1 is, worden zorgprofessional veel meer bij innovatie betrokken. In plaats van alleen de innovatie specialisten die aan de slag gaan met vernieuwing. De beste ideeën komen komen van zorgprofessionals die dagelijks in het primaire proces werkzaam zijn. Juist zorgverleners weten perfect wat er speelt en staan het dichtst bij de cliënt.
Reden 3. Mensen zijn meer emotioneel dan rationeel.
Dit is zeker relevant voor een mensgerichte sector als onze gezondheidszorg. In de zorg draait het immers altijd om mensen! Sociale wezens, mensen zijn nu eenmaal veel meer emotioneel dan rationeel. De homo emotionalis in plaats van de homo rationalis dus. Heel belangrijk en niet alleen in de zorg gaat dit vaak fout. Duik eens wat dieper in mislukte ICT projecten of Digitale applicaties bijvoorbeeld en je zal zien dat in het ontwerpproces de ratio de boventoon voerde. Tuurlijk kan je van tevoren aangeven welke functionaliteiten belangrijk zijn. Maar het zit ‘m juist in wat de verandering emotioneel voor de gebruiker betekent!
Reden 4. Laat je eigen veronderstellingen los.
In de zorg is innovatie keihard nodig. Of dit nu kleine verbeteringen zijn of radicale vernieuwingen. Maar dit betekent automatisch dingen anders bekijken en doen. Oude gewoonten, patronen en ingesleten werkwijzen loslaten. En juist dit vinden we in de zorg lastig. Uiteraard helpt het dichtgetimmerde stelsel hier niet in mee. Maar Design Thinking kan helpen om je eigen veronderstellingen los te laten. En natuurlijk is dit lastig, het geeft immers een gevoel van controle. Met empathie als startpunt vertrek je vanuit de eindgebruiker. In plaats van te roepen ‘ik werk vanuit de cliënt’ helpt deze methode om het echt te gaan doen!
Reden 5. Empower zorgprofessionals: meer plezier in je werk.
Toevallig reden nummer 5 maar deze had zomaar bovenaan kunnen staan. Want juist door empathie als vertrekpunt te nemen en Design Thinking als methode te hanteren zet je zorgprofessionals meer in hun kracht. Een belangrijk ingrediënt hierbij? Nieuwsgierigheid! Bijvoorbeeld door hier elk teamoverleg een agendapunt van te maken: waar loop je tegenaan? Welke kansen zie je tot verbetering? Zo moet het langzaam in het DNA van de zorgprofessional gaan zitten. En train bij medewerkers de vaardigheid om kansen te spotten. Een mooi bruggetje naar de trainingen van Zorgpionier! Met als gevolg dat je als zorgverlener een onmisbare rol hebt in het proces van continue verbeteren.
Design Thinking is een verzameling van processen, methoden en tools om mensgerichte producten, diensten, oplossingen en ervaringen te creëren. Bovenal is het een vaardigheid en manier van denken die enorm waardevol kan zijn. En ik kan je helpen die vaardigheid verder te ontwikkelen. Op een laagdrempelige en praktische manier. Of je nu manager, beleidsmaker of zorgprofessional bent!
Mijn aanbod varieert van een inspiratieworkshop van een uur tot een 2daagse training waarin je dieper induikt op de stappen en echt aan de slag gaat met het ontwikkelen van je vaardigheden. Aan jou de keuze! Lijkt dit je wat voor jezelf, je team of binnen je organisatie? Vul het contactformulier in op mijn website of mail naar pim@zorgpionier.nl
